Làng Thủ Pháp (xã Quỳnh Phú - huyện Gia Bình - tỉnh Bắc Ninh) ngày xưa có tên nôm là làng Bíp Lớn. Theo bản thần tích thì làng có từ thời Hùng Vương.
Thời Nguyễn, Thủ Pháp là đơn vị cấp xã của tổng Quỳnh Lâm huyện Gia Bình. Sau Cách mạng tháng Tám tổng Quỳnh Lâm chia làm hai xã Quỳnh Lâm và Phú Lâm, rồi sát nhập thành xã Quỳnh Phú như hiện nay và Thủ Pháp là đơn vị cấp thôn của xã Quỳnh Phú, có 225 hộ với 900 nhân khẩu
Thôn Thủ Pháp nằm liền kề bên dòng sông Móng có nguồn nước dồi dào phù hợp với nghề làm lúa nước của dân cư Việt. Đã nghìn đời nay dân làng gắn bó với nghề nông. Theo các cụ kể lại từ xa xưa làng có nghề làm giấy dó. Tiếng cối giã bột giấy vang động mặt sông hòa với tiếng giát đồng của làng Bưởi Nồi láng giềng tạo thành bản hòa âm đời sống rộn rã. Tuy nhiên, khi ngành giấy công nghiệp ra đời thì nghề giấy dó của làng bị mai một và thất truyền. Nghề chỉ còn trong kí ức của người già và vài cái cối đá giã bột giấy, dân làng bằng lòng với việc đồng áng, quay vòng đất để thêm thu nhập. Có thời làng phát triển trồng cây ngô vụ đông nền đất ướt coi như vụ thứ ba. Ngày nay lao động trẻ đi học và đi làm các khu công nghiệp nên diện tích cây vụ đông hiện nay chỉ đạt 20% diện tích canh tác. Mặc dù đã làm đất bằng máy nhưng đàn trâu bò vẫn duy trì khoảng 40 con, chăn nuôi theo hướng hàng hóa cũng cho thu nhập cao.
Do nếp làm ăn như vậy mà dân làng luôn chú ý giữ gìn lối sống thuần Việt, trong đó có các thiết chế văn hóa truyền thống làm nền tảng. Đình và chùa làng trước đây tọa lạc ở phía tây làng thoáng đãng có thế đất hình con Quy linh thiêng. Đây là khu di tích quy mô và cổ kính. Đình có kết cấu kiểu chữ Đinh gồm đại đình và hậu cung hướng nam, hai bên là nhà dải vũ ba gian. Đại đình 5 gian 2 chái bốn mái đao cong, khung gỗ lim, cột cái hơn người ôm. Bên trong đình làm sàn gỗ, các cấu kiện chạm khắc tinh xảo tứ linh tứ quý.
Theo bia “Hậu thần bi kí” còn lưu giữ thì đình từng được trùng tu nhiều lần vào thời Nguyễn. Đình cổ đã bị hủy hoại trong kháng chiến và dựng lại năm 2005 đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa truyền thống. Đây còn là nơi sinh hoạt, hội họp của các đoàn thể quân dân chính đảng. Các phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao của dân làng ngày càng phát triển mạnh với nhiều thành tựu tham gia thi đấu và hội diễn các cấp. Đời sống văn hóa tinh thần của dân làng ngày một phong phú, thuần hậu. Hằng năm làng đều có cháu thi đỗ đại học, cao đẳng, có năm đỗ gần mười cháu, từng bước xây nên truyền thống khoa bảng mới.
Là làng quê thuần nông, nghề phụ chưa phát triển, tỉ trọng thương mại, dịch vụ còn thấp nên phong trào xây dựng nông thôn mới ở Thủ Pháp còn nhiều khó khăn, một số tiêu chí còn đang phấn đấu. Tuy nhiên, tiêu chí xây dựng đường giao thông nông thôn và giao thông nội đồng được quan tâm, hiện nay hầu hết được bê tông hóa đường làng, và làm được 1 km đường bê tông nội đồng, đường làng ngõ xóm thông thoáng, sạch sẽ, bộ mặt làng quê thay đổi đáng kể.
Ngôi đình, mái chùa cổ kính chính là nơi hội tụ, nơi kết tinh hồn cốt người Việt, văn hóa người Việt nên làng quê nào cũng ra sức giữ gìn, bồi đắp, tôn tạo. Làng Thủ Pháp hôm nay đang nỗ lực xây dựng nông thôn mới nhưng đều biết chăm lo cho nền tảng phát triển là xây dựng văn hóa truyền thống.
Phạm Thuận Thành
0 comments:
Post a Comment